Integrowana produkcja roślin (IP)jest takim sposobem uprawy, w którym producent w sposób zrównoważony wykorzystuje wszystkie zdobycze nauki i techniki w rolnictwie oraz uwzględnia wymagania dotyczące ochrony środowiska. Wyprodukowane w ten sposób produkty są pełnowartościowe pod względem żywieniowym, a także nie posiadają nadmiernych ilości niepożądanych składników np. środków ochrony roślin, azotanów, metali ciężkich. Wejście w system integrowanej uprawy roślin wymaga od producenta dużej wiedzy agrotechnicznej oraz poddania się ocenie jednostek upoważnionych do certyfikacji, a w zamian uzyskuje możliwość oznaczenia swoich produktów znakiem Integrowanej Produkcji.

 

Podstawą systemu IP są prawidłowo dobrane elementy takie, jak:

- wymagania klimatyczne,

- poprawny płodozmian,

- wymagania glebowa,

- uprawa gleby,

- dobór odmian,

- racjonalne nawożenie oparte na rzeczywistym zapotrzebowaniu roślin oraz zasobności gleby,

- właściwa pielęgnacja plantacji,

- stosowanie środków ochrony roślin tylko w uzasadnionych sytuacjach tak, aby jak najmniej zagrażały zdrowiu ludzi i zwierząt oraz środowisku naturalnemu.

Pszenica ozima jest dość dobrze przystosowana do klimatu panującego na naszym terenie, ale należy w szczególny sposób dobierać odmiany pod względem odporności na wymarzanie. Obecne odmiany, szczególnie te z zachodnich hodowli, bardzo często posiadają mrozoodporność 1-3 w 9 stopniowej skali i pszenica takich odmian może wymarznąć. Najlepiej byłoby uprawiać odmiany o mrozoodporności na poziomie 4-5, szczególnie, że w ostatnich latach jesień jest długa, ciepła i gwałtownie przechodzi w okresy z ujemnymi temperaturami, co nie sprzyja hartowaniu się zbóż ozimych.

Pszenica jest najbardziej wymagająca wśród wszystkich zbóż. Ważnym czynnikiem agrotechnicznym w uprawie jest stanowisko w zmianowaniu. Im jest lepsze, tym wyższy i jakościowo lepszy plon możemy uzyskać. Dlatego też na najlepszych stanowiskach (motylkowe i strączkowe, okopowe, rzepak ozimy) należy uprawiać pszenice odmian konsumpcyjnych. Odmiany paszowe uprawiamy na gorszych stanowiskach np. po innych zbożach. Ze względu na występowanie chorób pszenicy nie powinno się uprawiać po sobie. W gospodarstwach w których w strukturze zasiewów przeważają zboża (powyżej 60%) aby ograniczyć niekorzystny wpływ następczy roślin zbożowych należy:

- prawidłowo i terminowo wykonać pożniwne zabiegi uprawowe,

- dobierać odmiany o większej odporności na choroby podstawy źdźbła,

- stosować intensywną ochronę przed tymi chorobami,

- o ile jest to możliwe stosować uprawę międzyplonów.

Wymagania glebowe pszenicy są również wysokie. Pod jej uprawę należy przeznaczać najlepsze gleby - od I do IVa - bo tylko w takich warunkach możliwe jest uzyskanie odpowiednio wysokich plonów. W warunkach naszego województwa najczęściej uprawiamy pszenicę na glebach klasy III i IV. Należy zwrócić uwagę na zróżnicowanie odmian pod względem wymagań glebowych. Największą grupę tworzą odmiany charakteryzujące się przeciętnymi wymaganiami glebowymi. Dają one zadawalające plony ziarna na różnych glebach, przy czym zróżnicowanie w plonach ziarna w zależności od kompleksu glebowego jest stosunkowo mniejsze. Mniej liczne są odmiany wykazujące większe wymagania glebowe, które swój potencjał plonotwórczy ujawniają tylko na glebach bardzo dobrych
i dobrych. Również nieliczne są odmiany o mniejszych wymaganiach glebowych. Nie powinno się uprawiać pszenicy na słabszych glebach, ponieważ plony będą zdecydowanie niższe. W takich warunkach inne zboża, np. pszenżyto jest w stanie zaplonować znacznie lepiej.

W zależności od tego na jakie cele uprawiamy pszenicę należy dobierać odpowiednie odmiany. Uprawiając pszenicę na cele konsumpcyjne należy do uprawy wybierać odmiany o podwyższonej jakości technologicznej z grupy E, A, lub B. Im lepsza jest pozycja odmiany pod względem technologicznym, tym większa gwarancja uzyskania ziarna lepszej jakości. Zaliczenie odmiany do grupy E, zwanej też elitarną, świadczy o bardzo dobrej wartości technologicznej, grupa A, zwana jakościową, to dobra jakość technologiczna, grupa B, zwana chlebową, to średnia jakość technologiczna ziarna, grupa K to odmiany z których mąka przeznaczona jest do wypieku ciastek i spełnia wymagania przemysłu cukierniczego. Odmiany zaliczone do grupy C, nie spełniają wymagań jakościowych stawianych przez przemysł młynarsko - piekarski ale bardzo dobrze nadają się na dobrej jakości paszę dla trzody chlewnej lub dla drobiu.

Obecnie zarejestrowane są 83 odmiany pszenicy ozimej. Zarejestrowane do uprawy odmiany mają następującą wartość technologiczną:

•  grupa E - Astoria

•  grupa A - Acteur, Alkazar, Arkadia, Arktis, Askalon, Baletka, Bamberska, Bockris, Boomem, Estivus, Figura, Fregata, Kepler, Kohelia, Kranich, Kredo, Lawantus, Legenda, Linus, Ludwig, Muza, Naridana, Natula, Oliwin, Operetka, Ostka Strzelecka, Ostroga, Oxal, Petras, Praktic, Rywalka, Saflor, Skagen, Smuga, Sukces, Tonacja, Torrild, Tulecka, Türkis, Turnia, Wydma, Zawisza, Zyta

•  grupa B - Artist, Banderola, Batuta, Bogatka, Bystra, Dorota, Fakir, Fidelis, Forum, Garantus, Jantarka, Jenga, Kampana, Kobiera, Kris, KWS Dacanto, KWS Livius, KWS Magic, KWS Ozon, Look, Maister, Meteor, Mewa, Mulan, Muszelka, Nutka, Pengar, Platin, Szmaragd, Speedway,

•  grupa K - Bagou

•  grupa C - Belenus, Elipsa, Forkidia, Henryk, Markiza, Mikula, Rapsodia, Satyna.

Dobór odpowiedniej odmiany do kierunku produkcji jest bardzo ważny, jednakże uzyskanie maksymalnego i ekonomicznie uzasadnionego plonu zależy w dużym stopniu od przeprowadzonych zabiegów agrotechnicznych.

 

Jan Soloch LODR Oddział Lubniewice