Winiarze lubuscy na Morawach… krainy winem płynącej!

W ramach zrealizowanych konferencji winiarskich w LODR w Kalsku w zakresie SIR, podczas których wskazano problemy i brak innowacyjnego spojrzenia na uprawę winorośli w województwie lubuskim, zrodził się pomysł wyjazdu studyjnego w region Moraw do Czech.

            POMYSŁ SIĘ ZIŚCIŁ i tak SIR rozpoczął w 2019 r. realizację Planu Operacyjnego KSOW na lata 2018-2019 wyjazdem studyjnym na Morawy w dniach 04-07 kwietnia 2019 r. pt.: W stronę innowacji: wyjazd studyjny do woj. dolnośląskiego – regionu produkcji serów oraz do Czech na Morawy – regionu winnic dla polskich producentów sera i wina. Enoturystyka.

Pierwszym punktem wyjazdu była wizyta w gospodarstwie ekologicznym Wańczykówka położonym w województwie dolnośląskim, prowadzonym przez Państwo Lucynę i Sylwestra Wańczyków. Właściciel gospodarstwa, który prowadzi hodowlę zwierząt oraz uprawę roślin w sposób ekologiczny, z pasją opowiedział uczestnikom wyjazdu swoją historię oraz podzielił się wiedzą i doświadczeniem w zakresie przetwórstwa mleka krowiego, a także koziego. Uczestnicy mieli możliwość degustacji wyrobów produkowanych w sposób ręczny, niezmechanizowany nawiązujący do tradycji serowarów. Poznając smaki oraz aromaty poszczególnych produktów dowiedzieliśmy się jak oceniać jakość sera. Zwiedzając poszczególne sale produkcyjne, poznając całą technologię „od kuchni”, właściciel przekazywał nam tajniki serowarskiej sztuki niezbędne do tego, aby powstał smaczny i zdrowy produkt wysokiej jakości.

Wizyta w gospodarstwie z bogatą tradycją przetwórstwa mleka, poza innowacyjnymi rozwiązaniami i dobrą praktyką w dziedzinie produkcji serów, uświadomiła jak ważna jest pasja i entuzjazm w obliczu wszechpanującej komercji skutkującą masową produkcją. Połączenie pasji winiarskiej wśród uczestników z inicjatywą produkcji serów jak najbardziej wpisało się w celowość organizacji przedmiotowej wizyty.

O WIELKIEJ pasji naszych uczestników mogliśmy się przekonać już w autokarze. Właściciele poszczególnych winnic z województwa lubuskiego prezentowali swoje własne historie i spostrzeżenia dzieląc się doświadczeniem sztuki winiarskiej (często przekazywanej z ojca na syna) z pozostałymi uczestnikami. Początkujący winiarze mogli dowiedzieć się od doświadczonych praktyków o najważniejszych aspektach uprawy winorośli, natomiast długoletni właściciele winnic mieli sposobność do wymiany posiadanej wiedzy i doświadczeń w zakresie prowadzenia winnicy. W ramach powyższego operacja przyczyniła się do wsparcia transferu i upowszechnienia wiedzy oraz innowacji w rolnictwie stricte w dziedzinie winiarstwa.

Kolejnym wydarzeniem wyjazdu studyjnego był udział uczestników w ciekawej prelekcji pracownika Uniwersytetu Winiarstwa Mendel w miejscowości Lednice (Czechy). W działalności naukowej i badawczej instytut koncentruje się na hodowli nowych odmian winogron, monitorowaniu zawartości substancji w moszczach oraz ich możliwym wpływie i minimalizacji alergenów w technologii wina. Następnie naocznie mogliśmy zobaczyć innowacyjny proces produkcji wina w naczyniach umiejscowionych w ziemi z moszczem gronowym (metoda gruzińska). Zdiagnozowaliśmy zarówno wygląd, zapach a przede wszystkim smak trunku podczas wstępnej fermentacji. Druga część wykładu wraz z degustacją regionalnych win odbyła się w piwnicy prowadzonej przez tutejszych pracowników i studentów Uniwersytetu Mendel. W ramach merytorycznego referatu uzyskaliśmy wiele informacji od samej uprawy winorośli i zbioru winogron przez cały proces produkcji wina (wstępna fermentacja – maceracja, tłoczenie soku, zaszczepianie nastawu drożdżami, fermentacja alkoholowa, proces dojrzewania) i przechowywanie wina. Wszystkie zdobyte wiadomości zostały przeplatane analizą sensoryczną tj. zmysłami węchu, wzroku i smaku uczestników degustowanych win. Zwieńczeniem wizyty było zwiedzenie miejscowej winnicy stanowiącej bogactwo szlachetnych szczepów winorośli będących podstawą dla przyszłych trunków.

Następnym punktem dnia była wizyta w Narodowym Centrum Wina, którego celem jest propagowanie uprawy winorośli, produkcji wina pochodzącego z winnic Republiki Czeskiej. W murach okazałej piwnicy mieszczącej się w podziemiach zamku wysłuchaliśmy wykładu sommeliera na temat rozwoju winiarstwa na przestrzeni lat w regionie Moraw. Prelekcja wzbogacona została degustacją win zgłoszonych do najwyższego rangą konkursu win w Republice Czeskiej. W ramach przedmiotowego konkursu zgłoszone wina muszą uprzednio przejść przez system wystaw nominacyjnych, a dopiero na podstawie nominacji winiarz może zgłosić swoje wino do oceny w ramach Salonu. Akceptowane są wyłącznie wina produkowane z gron wyhodowanych w Republice Czeskiej. Uzyskane w taki sposób próbki win oceniane są przez komisję enologów, która najlepszym stu winom udziela prawa oznakowania butelki znakiem "Salon Win Republiki Czeskiej". Po konkursie sto najlepszych win wystawianych jest na otwartej przez rok ekspozycji połączonej z degustacją w piwnicach zamku w Valticach, którą mieliśmy przyjemność zwiedzić.

Zwieńczeniem dnia była wizyta w winnicy w Chateau Valtice, jednej z najstarszych winnic w Czeskiej Republice. Stała się synonimem najwyższej jakości wina, reprezentującym – w kraju i na świecie – stuletnie tradycje morawskiego winiarstwa, zwane pod marką „Château Valtice”. Poza historią winnicy, procesami produkcji wina i innowacyjnymi rozwiązaniami w technologii winiarstwa w murach piwnicy poznaliśmy przydatne wiadomości w zakresie enoturystyki, której rozwój w regionie winiarskim Moraw z tradycją sięgającą 937 r. przeżywa rozkwit.

Punktem kulminacyjnym wyjazdu studyjnego w ramach operacji był udział uczestników w wydarzeniu „Ze sklepa do sklepa” (tj. „Od piwnicy do piwnicy”) - największej degustacji win w Velké Bilovice. Uczestnicy mieli możliwość degustowania różnych rodzajów win z 54 piwnic otwartych w ciągu jednego dnia dla miłośników wina. Każda z 54 piwnic oferowała wino najlepsze ze swoich zbiorów. Wizyty w piwnicach, poza możliwością degustacji trunków, były również szansą na poznanie procesu produkcji wina u źródła, specyfiki indywidualnego dla danej winnicy podejścia do przebiegu przetwórstwa winogron i wszelkich cennych informacji, wymiany doświadczeń dla lubuskich winiarzy. Poznawanie setki wyrafinowanych win czerwonych, białych i różowych o doskonałym smaku i aromacie uzupełniła wyjątkowa atmosfera największej wioski winiarskiej kraju Republiki Czeskiej. Przekonaliśmy się, że piwnice i regionalne winnice otwierające swoje podwoje dla miłośników winiarstwa z różnych części Europy to miejsca tworzone z pasją przez rodziny „winiarskie”, z bogatymi, często wielopokoleniowymi tradycjami. Mieliśmy okazję poznać gościnność, pasję i pogodne usposobienie ludzi produkujących wino, a zarazem zdobyć wiedzę i uczyć się od najlepszych.

Pierwsza operacja w ramach SIR w 2019 r. pozwoliła na poznanie wiedzy praktycznej oraz innowacyjnego spojrzenia w dziedzinie produkcji wina, prowadzenia winnicy, marketingu i sprzedaży na przykładzie regionu Moraw. Rozwój działań związanych z uprawą winorośli i produkcją wina na terenie województwa lubuskiego skłonił do organizacji niniejszego wyjazdu. Uczestnicy mieli sposobność poznać rozwój enoturystyki w Czechach, która z punktu widzenia województwa lubuskiego może być wskaźnikiem nowej ścieżki rozwoju dla wielu lubuskich gospodarstw. Istniejący Lubuski Szlak Wina i Miodu jest podmiotem mającym ogromny wpływ na rozwój enoturystyki - stanowi doskonałą podstawą dla zainicjowania tej formy turystyki w naszym województwie. Przy tym, operacja przyczyniła się do podniesienia poziomu wiedzy i poznania dobrych praktyk w dziedzinie produkcji serów na przykładzie gospodarstwa z bogatą tradycją przetwórstwa mleka stricte serowarstwa.

Wyjazd pozwolił na poznanie tradycji, wskazanie nowych ścieżek rozwoju oraz możliwości zastosowania innowacyjnych rozwiązań w produkcji sera oraz przetwórstwie wina wraz z innowacyjnymi rozwiązaniami w technologii winiarstwa. Połączenie zdobycia wiedzy z dwóch dziedzin produkcji (wina i serów) w ramach wyjazdu przyczyniło się do jego wzbogacenia merytorycznego i w perspektywie przyszłości do rozwoju gospodarstw rolnych na obszarach wiejskich. Istotnym elementem operacji było również umożliwienie uczestnikom nawiązania kontaktów i stworzenie sposobności do zapoczątkowania dalekosiężnych relacji partnerskich w ramach Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich wśród przedsiębiorców, rolników oraz doradców rolniczych.

W świetle przeprowadzonej operacji w zakresie Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich dziękujemy wszystkim uczestnikom za zaangażowanie i stworzenie niezapomnianej atmosfery podczas przedmiotowego wyjazdu studyjnego a każdego dla kogo ważna jest idea szeroko rozumianej innowacji w rolnictwie zapraszamy do przystąpienia jako partnera SIR (www.cdr.gov.pl).